Od kilku lat w Polsce prowadzone są prace na dziesiątkach odcinków wyczekiwanej drogi S19. Pierwsze plany sięgają nawet kilku dekad wstecz, a zainteresowani tą inwestycją najchętniej porównywaliby ją do zabawy w National Casino Polska, gdzie wynik jest równie niewiadomy, jak ostateczna decyzja GDDKiA. Jednak inwestycja w końcu została zatwierdzona i ruszyła pełną parą. Już za kilka lat będzie może wygodnie przejechać cały kraj – od Suwałk do Barwinka na Podkarpaciu.
Projekt Via Carpatia ma obejmować trasę po wschodniej części Unii Europejskiej od Kłajpedy (Litwa), przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię i Saloniki (Grecja), znacząco ułatwiając rozkwit tej części Europy. Inicjatywa powstała w 2006 roku. Polska ostatnio prężnie działa przy tej inwestycji, ale jak przedstawia się udział innych państw?
Postęp prac na trasie litewskiej
Litwa miała do przygotowania kilka odcinków trasy, która przebiega przez Kłajpedę, Kowno i Mariampol do granicy z Polską. Cała droga jest praktycznie gotowa. Niektóre odcinki (szczególnie przy granicy z Polską) wymagają jedynie modernizacji i dostosowania do standardów trasy Via Carpatia. Postęp prac można określić na 90%.
Postęp prac po stronie polskiej
Trasa przebiega pomiędzy kilkoma głównymi punktami: Budzisko – Białystok – Lublin – Rzeszów – Barwinek (granica ze Słowacją). Postęp prac przedstawia się następująco:
- Budzisko – Ostrów Mazowiecki: w całości oddany do użytku.
- Ostrów Mazowiecki – Ełk – Knyszyn: na etapie projektowania.
- Knyszyn – Lublin – Rzeszów: w końcowej fazie realizacji.
- Rzeszów – Barwinek: w realizacji.
Postęp prac w Polsce można określić na około 70%. Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to cała trasa może być gotowa już do 2030 roku.
Postęp prac po stronie słowackiej
Słowacja jak na razie wykazała się najmniejszym zainteresowaniem budowy Via Carpatia. Pomimo relatywnie krótkiego odcinka, aktualny postęp prac to około 40%. Warto jednak zaznaczyć, że wszystkie brakujące odcinki są w realizacji lub na etapie planowania.
Trasa obejmuje trzy główne punkty: Barwinek – Preszów – Koszyce (granica z Węgrami).
- Barwinek – Preszów: brak kluczowego odcinka. Znajduje się w fazie projektowania lub przetargu z planami rozpoczęcia już w 2025 roku.
- Preszów – Koszyce: gotowe, wcześniej przygotowane autostrady i drogi ekspresowe, które wymagają jedynie częściowego dostosowania.
Postęp prac po stronie węgierskiej
Odcinek węgierski obejmuje cztery podstawowe punkty: Tornyosnémeti – Miszkolc – Debreczyn – Oradea (granica z Ruminią). Cała trasa została ukończona i uruchomiona w 2022 roku, zapewniając 100% postępu prac i wygodny przejazd przez całe Węgry.
Postęp prac po stronie rumuńskiej
Rumunia ma największy orzech do zgryzienia, ponieważ trasa przejazdu przez ten kraj obejmuje ponad 1500 kilometrów. Kluczowe punkty na trasie Via Carpatia obejmują: Borș – Kluż-Napoka – Târgu Mureș – Bukareszt – Ruse (granica z Bułgarią).
Postęp prac przedstawia się następująco:
- Borș – Kluż-Napoka: częściowe ukończenie prac.
- Kluż-Napoka – Târgu Mureș: częściowe ukończenie prac.
- Târgu Mureș – Bukareszt: większość odcinków w fazie projektowania/planowania/budowy.
- Bukareszt – Ruse: częściowe ukończenie prac.
Jak widać, Rumunia ma sporo do nadrobienia. Trasa najprawdopodobniej nie będzie gotowa wcześniej niż w 2030-2035 roku. Postęp prac – około 40%
Postęp prac po stronie Bułgarskiej
W Bułgarii sytuacja przedstawia się podobnie jak w Rumunii. Gotowe odcinki to te, które zostały przygotowane w ramach innych projektów. Drogi projektowane pod Via Carpatię, są w planach lub realizacji.
Kolejne punkty obejmują: Ruse – Veliko Tarnovo – Stara Zagora – Kulata (granica z Grecją):
- Ruse – Veliko Tarnovo: w budowie/projektowaniu.
- Veliko Tarnovo – Stara Zagora: w planach.
- Stara Zagora – Kulata: gotowa i oddana do użytku.
Postęp prac po stronie Bułgarskiej to około 40%.
Postęp prac po stronie Greckiej
Trasa Via Carpatia w Grecji obejmuje dwa punkty: Kulata – Saloniki. Całość jest już gotowa i oddana do użytku.
Kiedy będzie można przejechać z Polski do Grecji?
Jak widać Via Carpatia powoli staje się faktem. Wszystkie odcinki są już na etapie realizacji lub planowania, więc prędzej czy później zostaną oddane do użytku. Problematyczne będą odcinki na południu Europy – szczególnie w Rumunii i Bułgarii. Dlatego zakończenia projektu nie należy spodziewać się wcześniej niż przez 2035 rokiem. Jednak trasa w końcu z pewnością się pojawi.
